Yangın Yükü Hesaplama Nasıl Yapılır?
Yangın yükü bir yapının içindeki tüm yanıcı maddeler ile yapı inşa edilirken kullanılan yanıcı malzemeler temel alınarak hesaplanır. Yangın yükü hesaplaması yapılırken yanıcı maddelerin ağırlıkları, miktarları ve alt ısılı değerleri baz alınır. Ayrıca yapının alanı da yangın yükü hesaplamasına dahil edilir.
Öncelikle yangın yükü hesaplamasında yanıcı malzemeler ve bunların ağırlıkları tespit edilir. Ardından bu malzemelerin alt ısıl değerleri belirlenir. Bir malzemenin alt ısıl değerleri sabittir. Daha sonra ise malzemelerin ağırlıklarıyla alt ısıl değerleri çarpılır. Her bir malzeme için tek tek bu işlem uygulanmaktadır. Ardından çıkan sonuç toplanır. Toplamdan elde edilen sonuç alanın yüz ölçümünde bölünür. Çıkan sonuç yangın yükünü gösterir. Daha iyi anlaşılması için aşağıdaki gibi örneklendirme yapabiliriz.
Bir yapıda yanıcı malzeme olarak pencere ve tahta kapılar belirlendiği farz edilirse hesaplama şöyle olur:
Pencerelerin ağırlığı: 20 kg – alt ısıl değeri: 2000 mJ/kg
Tahta kapının ağırlığı: 50kg – alt ısıl değeri: 1000mJ/kg
Alan yüz ölçümü: 1000 metrekare
(20×2000) + (50×1000) / 1000 m2 = 90 mJ/kgm2 yangın yükü
Çıkan sonuç yangın yükünü verir.
Yangın Yükü Döşeme Alanı M2 Hesaplama Nasıl Yapılır?
Yangın yükü hesaplama işleminde yapının alanı önemlidir. Yangın yükü hesaplanırken kullanılan alanın yüzölçümü yangın tehlikesinde yangının sıçrama hızı ve yayılma derecesi tespit edilmesinde kullanılır. Bundan dolayı yangın yükü hesaplanacak yapının yüz ölçümünün bilinmesi gereklidir.
Döşeme alanının hesaplanırken kaç metrekare döşeme kullanıldığını bilmek için alanın yüz ölçümünün bilinmesi gereklidir. Buna göre yangın yükü hesaplama işlemi yapılabilir. Küçük yüz ölçümü olan yerlerde yangın yoğun olabilir. Fakat çevreye sıçrama ihtimali ve hızlanma ihtimali düşük olabilir. Bundan dolayı yangın yükü hesaplamasında döşeme alanı önemli bir unsur olarak görülür. Ayrıca döşeme alanı kadar hangi malzemeyle döşeme yapıldığı da yangın yükü hesaplamasında önemlidir.
Döşeme malzemesinin türü yanıcı madde listesine alınmakta ve alt ısıl değeri belirlenmektedir. Tüm bunlar yangın yükü hesaplama için önemli faktörlerdir. Yangın yükü hesabında döşeme alanının metrekaresinin artması yangının yayılma hızını ve yangının süresini de artırabilmekte. Yangın yükü hesaplamasında döşeme alanının dahil edilmesi, yangın tehlikesi olan yerlerin tespit edilmesinde ve yapının diğer yerlere yayılmasının tahmininde önemli bir detay olduğu söylenebilir. Bu veriler olası yangınları önler.
Yangın Yükü Isı Yayılımı Hesaplama
Yangın çıktığı zaman yangının ısı yayılımının hızı çevredeki diğer yanıcı maddelerin de ısınmasına ve alev almasına neden olabilir. Bundan dolayı yangın yükü hesaplanırken ısı yayılımı da yapılır. Yangın yükü ısı yayılımı hesaplama işlemi için ufak bir yangın deneyi yapılır. Bu deneyde yapı ev yapıdaki yanıcı maddeler göz önünde tutulur.
Bu deneyde yangın esnasında çıkan duman, alevlerin büyüklüğü, alev alma süresi, yanıcı malzemelerin miktarı ve alan hesaplanır. Bu sonuca göre ısı yayılım hızı ve süresi elde edilir. Isı yayılım hesabında yangının yayılma hızı fazlaysa ve süresi kısaysa yangın çıkma tehlikesi oldukça büyük demektir. Isı yayılma hızı ve süresi kısaldıkça yangın tehlikesinin az olduğu sonucu çıkarılabilir.
Bu ısı yayılım deneyi yapılırken yapı içindeki tüm yanıcı maddelerin durumuna da bakılır. Bu yanıcı maddelerin yangından yayılan ısı ve dumandan etkilenip etkilenmediğine dikkat edilir. Ayrıca bu etkilenmenin süresine ve hızına da bakılır. Tüm veriler sonucunda ısı yayılımı belirlenir. Yangın yükü ısı yayılım hesabını yapmak muhtemel yangınların önünün kesilmesi için ve yapının güvenirliliğinin tespiti için önemlidir.
Yangın Yükü – Bina Kullanıcı Yükü Hesaplama
Yangın yükü hesaplanırken binadaki kişi sayısı, binadaki daire sayısı ve binadaki tüm yanıcı maddeler dahil edilir. Bunun yanı sıra binadaki merdiven sayısı, olası bir yangın sırasında kaçış süresi ve mesafesi de hesaplanır. Ayrıca bina kullanıcı yükü hesaplama işleminde acil çıkış kapıları, bunların mesafeleri ve adetleri de hesaba dahil edilir.
Bu hesaplamalar:
- Kamuya açık yerlerde
- Tiyatro ve sinema salonları,
- Otoparklar,
- Oyun alanları,
- Alışveriş merkezleri,
- Marketler için de yapılmaktadır.
Kamuya açık alanlarda bina kullanıcı yükü hesaplanırken acil çıkış kapılarının yerleri, merdivenlerin boyutu veya asansörler hesaplanır. Çok yönlü bir hesaplama olan bina kullanıcı hesaplamasında alanın yüz ölçümü de önemli bir faktördür. Alanın yüz ölçümü hesaplaması binaya ya da kamu açık alanlara alınabilecek maksimum insan sayısını belirler. Ayrıca bu insan sayısına göre acil çıkış kapıları ve yangın merdivenleri inşa edilmekte. Alanın yüz ölçümü genişledikçe alınan insan sayısı artabileceği için acil çıkış kapısının sayısı artar ve merdivenlerin boyutu azalır. Bu durumda yapının içinde veya etrafında çeşitli önlemler alınır.
